Trump và Barr Gạt bỏ Luật pháp, Đạo đức và Danh dự

Cựu Công tố viên Liên bang (SDNY) Geoffrey Berman

Việc sa thải một công tố viên liên bang điều tra các vấn đề gần gũi với tổng thống vừa gây sốc vừa không gây ngạc nhiên.

Timothy L. O'Brien,  Bloomberg

21/06/2020

Dịch bởi: Người Mỹ Gốc Việt

Là công tố viên Hoa Kỳ ở Manhattan, Geoffrey Berman ngồi ở một vị trí quyền uy và độc lập nhất trong cơ quan thực thi pháp luật liên bang. Văn phòng của ông từ lâu đã nắm quyền chi phối trong các vụ án tội phạm cổ cồn trắng quan trọng nhất nước. Nó đã từng đảm nhận xử những kẻ khủng bố và tội phạm có tổ chức. Và đôi khi nó đã điều tra hoặc truy tố những người thân cận với tổng thống Hoa Kỳ.

Đội ngũ Berman, từng hạ bệ luật sư cá nhân của Tổng thống Donald Trump, Michael Cohen, vào năm 2018 về các cáo buộc trốn thuế, gian lận ngân hàng và vi phạm tài chính chiến dịch liên quan đến việc thanh toán tiền bạc cho hai người phụ nữ nói rằng họ có quan hệ tình dục với tổng thống. Gần đây, Berman đang điều tra Rudolph Giuliani, một luật sư và người thường biện hộ cho Trump, vì có thể vi phạm luật vận động hành lang liên quan đến những việc ông đã thực hiện ở Ukraine. (Đó cũng là một Ukraine mà Trump đã cố gắng mạnh tay để bôi nhọ cựu Phó Tổng thống Joe Biden, dẫn đến cuộc luận tội Trump; văn phòng Berman, đã buộc tội hai cộng sự Giuliani, Lev Parnas và Igor Fruman, là một phần của việc đó.)

Văn phòng Berman, cũng đã điều tra xem Deutsche Bank AG có tuân thủ luật ngăn chặn hoạt động rửa tiền hay không. Deutsche Bank có mối quan hệ tài chính lâu dài với Trump và gia đình của con rể ông, Jared Kushner. Tôi đã liệt kê chi tiết các liên kết của Trump với ngân hàng này trước đây, đây và đây. Berman đã từng gửi trát tòa cho ủy ban nhậm chức của ông Trump, trong cuộc điều tra việc nhóm này đã chi hơn 106 triệu đô la từ quỹ quyên góp cho lễ nhậm chức của ông. Và cuốn sách sắp tới của John Bolton, cho rằng Trump đã hứa với tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ, Recep Erdogan, rằng ông sẽ ngăn chặn các cuộc điều tra vào một ngân hàng quốc gia Thổ Nhĩ Kỳ, Halkbank. Bạn có thể đoán rằng, văn phòng Berman cũng đang điều tra Halkbank.

Và rồi, người ta nghe rằng Bộ trưởng Tư pháp William Barr đã sa thải Berman vào chiều thứ Bảy, hành động theo lệnh của Trump. Theo các hoạt động đã thành thông lệ như thường thấy ở  lãnh địa của Trump, Berman đã bị sa thải khi không chịu từ chức trước một tuyên bố lệch lạc của Barr vào cuối ngày thứ Sáu rằng Berman đã tự ra đi.

Đúng với uy tín của ông, Berman đã giữ lấy vị trí, ban đầu nói rằng ông không ra đi vì Thượng viện chưa chỉ định người kế nhiệm và ông phải trông nom các cuộc điều tra dở dang. Để hạ uy tín của ông, Barr đã đề cập trong bức thư ông viết rằng ông “rất ngạc nhiên và thất vọng” vì Berman đã chọn “màn trình diễn công cộng trên nhiệm vụ công.”

Barr là người từng trải. Ông ta chắc chắn biết rằng khi một người như Berman biết được việc bị sa thải bằng một thông cáo báo chí được phân phát trên phương tiện truyền thông tựa như một lỗ đen - vào tối thứ Sáu - với một thông báo sai lệch về hiểu biết của Berman về sự thật, Berman hẳn sẽ không đùa.

Barr chắc chắn cũng biết rằng tất cả các cuộc điều tra của Berman, đều liên quan đến các vấn đề nhạy cảm có dính líu đến Trump, và bất kỳ lý do chính đáng nào mà ông có thể tuyên bố hòng giúp Trump loại bỏ Berman, chỉ càng làm cho bầu không khí trở nên tồi tệ hơn. Cuộc bầu cử tổng thống chỉ còn chưa đầy năm tháng nữa và những người hoài nghi như tôi có thể được tha thứ vì nghĩ rằng điều này trông giống hệt như một vụ dọn dẹp nhà cửa. Đảng Dân chủ tại Quốc hội cũng nghĩ như vậy, và đã lên lịch điều trần và kêu gọi điều tra.

Trump đã chọn Jay Clayton, Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch (SEC), để thay thế Berman. Clayton chưa bao giờ phục vụ như một công tố viên liên bang. Trước khi đến với SEC, ông này thực hành luật doanh nghiệp trong khu vực tư nhân. Một trong những khách hàng của ông là Deutsche Bank. Trump và Barr có thể nhấn mạnh rằng lý lịch và danh sách khách hàng của Clayton không liên quan, nhưng, tất nhiên, chúng quan trọng. Clayton sẽ phải đối diện những trở lực vì dù sao Thượng nghị sĩ Lindsey Graham, một đảng viên Cộng hòa đứng đầu Ủy ban Tư pháp Thượng viện, nói rằng ông sẽ nhường cho các thượng nghị sĩ của New York, cả hai thuộc đảng Dân chủ, để xem xét ai nên thế chỗ của Berman.

Mặc dù Barr nói với Berman rằng ông đã yêu cầu Trump sa thải Berman, nhưng luật pháp có phần mờ ảo về quyền hạn của tổng thống trong việc sa thải một công tố viên liên bang. Theo thói quen, Barr lại giả định cách giải thích mở rộng nhất về quyền hạn của tổng thống. Trong khi đó, tổng thống đã tránh né, khi các phóng viên hỏi ông tại Nhà Trắng vào thứ Bảy có phải ông đã sa thải Berman và tại sao.

“Chà, tất cả đều tuỳ vào bộ trưởng Tư pháp. Bộ trưởng Tư pháp Barr đang làm việc về điều đó,” ông Trump nói, cố gắng né tránh khỏi cuộc đấu đá mới nhất của chính quyền của ông. “Đó là Bộ của ông ấy, không phải Bộ của tôi. Nhưng chúng ta có một Bộ trưởng rất có khả năng. Vì vậy, điều đó thực sự tùy thuộc vào ông ta. Tôi không có dính dáng tới.”

Hiếm có lý do để tin tưởng Barr còn coi trọng pháp luật. Ông đã trình bày sai các kết luận của Công tố đặc biệt Robert Mueller, cuộc điều tra về mối quan hệ giữa phe nhóm của Trump và Nga đã cố gắng phá hoại cuộc bầu cử năm 2016, nói rằng Mueller không tìm thấy bằng chứng thông đồng hay cản trở công lý. Ông ta công khai tấn công các công tố viên liên bang, những người có nhiều lý do để điều tra Trump và sau đó tiến hành một cuộc săn phù thủy để làm mất uy tín của họ. Ông đã cố gắng can thiệp hoặc làm suy yếu các vụ kiện cấp cao khác liên quan đến các cộng sự hoặc người được bổ nhiệm của Trump như Roger Stone và Michael Flynn. Văn phòng của ông đã buông lơi cuộc điều tra về các thủ đoạn của Trump ở Ukraine. Ông ủng hộ việc sử dụng vũ lực để giải tỏa những người biểu tình Black Lives Matter ôn hòa trên các đường phố bên ngoài Nhà Trắng để Trump có thể đi chụp một bức ảnh trước nhà thờ - và sau đó lại cố che đậy nó.

Nói tóm lại, Barr đã nhiều lần khuynh đảo văn phòng của mình và Bộ Tư pháp để bảo vệ Trump khỏi hậu quả của hành động của chính ông. Khó tìm ra lý do để tin rằng việc sa thải Berman không phù hợp với khuôn mẫu đó.

Barr duy trì một quan điểm thượng quyền cho tổng thống và phần lớn, coi các tổng thống là tồn tại ngoài quy định của pháp luật. Ông cũng cho rằng Hoa Kỳ đang có khoảng trống đạo đức. Tháng 10 năm ngoái, ông đã có một bài phát biểu tại Trường Luật Notre Dame, trong đó ông nhấn mạnh tầm quan trọng của tôn giáo trong xã hội. Trên đường lối có khuynh hướng làm mờ đi sự tách biệt giữa nhà thờ và nhà nước, ông cũng tuyên bố rằng có một cuộc tấn công vào tôn giáo đang diễn ra ở Hoa Kỳ - điều mà theo ông, không chỉ đe dọa tự do cá nhân mà còn cần một trật tự đạo đức siêu việt.

Nếu Barr quan tâm rất nhiều đến đạo đức, ông ta có thể làm gương bằng cách hành động có đạo đức. Nói sự thật và duy trì luật pháp sẽ là một khởi đầu tốt.

Cha tôi, Arthur O’Brien, là một luật sư ở Illinois. Ông từng nói với tôi rằng ông luôn cảm thấy tự hào mỗi khi khách hàng ký các tài liệu do ông soạn thảo mà không đọc kỹ. Họ tin tưởng ông rất nhiều như thế. Và tôi nhớ ông đã hỏi tôi khi  đứng cùng ông bên một lò nướng ở sân sau vào mùa hè 1974, ngay sau khi Richard Nixon từ chức, nếu tôi hiểu những đứa trẻ của Nixon sẽ khó khăn như thế nào để trải qua cuộc sống trả lời cho sự đồi bại của cha chúng. “Không bao giờ làm bất cứ điều gì trong cuộc đời của bạn để làm cho con bạn xấu hổ khi mang họ của bạn,” ông nói với tôi.

Cha tôi hẳn đã hiểu rằng Trump và Barr không coi trọng những chân lý cơ bản về luật pháp, đạo đức và danh dự, như màn kịch về Berman cho thấy. Và ông hẳn sẽ nói rằng chỉ có thời gian có thể họ trả lời cho điều đó và tiếp tục./.

Nguyên bản tiếng Anh:

Trump and Barr Discard Law, Morality, and Honor