Tản mạn trên Facebook #2

Nguyễn Bình Phương

Đây chỉ là câu trả lời cho một tranh luận với một người trên Facebook, tôi không đăng phần họ viết ở đây vì chưa được phép.

Vâng có lẽ tôi nên dùng chữ “nhiều" thay vì “những" khi nói về những người phò Trump, vì chữ những ở đó có vẻ như vơ đũa cả nắm. Tôi sẽ sửa lại. Nhân tiện tôi cũng muốn giải thích luôn chữ “phò” mà đôi khi tôi xài, chứ tôi hiếm (hay dường như là không) khi xài chữ “cuồng”. Chữ phò theo tôi hiểu là có sự ủng hộ tích cực, còn chữ cuồng thì hơi nặng nề, chỉ thích hợp cho những người ủng hộ - hoặc Trump hoặc Biden hoặc ai đó nữa - mà không cần lý lẽ nhưng ai nói khác thì tấn công tới tấp. Vì vậy, nếu các bạn không thích chữ phò thì cứ coi như là một cách viết của chữ “ủng hộ”. Cái còm của bạn khá dài và đụng vào hàng loạt vấn đề, tôi tạm gom lại thành các mục chính để trả lời bạn vậy.

Coronavirus:

Nói về Dr Fauci, CDC hay FDA, tôi nghĩ rằng phần lớn họ đã nỗ lực đưa ra các chính sách y tế phù hợp theo kiến thức họ có, dựa vào thời điểm đó. Con virus này quá mới (novel coronavirus) nên các kiến thức vẫn còn tranh cãi và cải thiện dần. Vấn đề đúng sai ở chỗ họ có được trọn quyền dùng những bộ óc ưu việt đó vì sức khỏe người dân không.

Đã bao nhiêu lần Nhà Trắng cố can thiệp các thông điệp của CDC, của FDA, của Fauci?(*)  Đã bao lần Trump công khai tấn công họ khi họ nói khác với cái Trump muốn?(*) Tại sao Trump chính trị hoá cái khẩu trang?(*) Hồi tháng Ba ngay cả CDC cũng không khuyến cáo đeo khẩu trang vì Mỹ quá thiếu hàng PPE, chắc bạn cũng có thấy những hình ảnh các y tá phải choàng cả bao rác lên người thay cho áo quần bảo hộ. Có thể không phải ở mọi nơi. Nhưng các tin tức cho biết Mỹ rất thiếu hàng PPE. Nhưng khi CDC thay đổi khuyến cáo là nên đeo khẩu trang, tại sao Trụmp không giúp họ loan tải thông điệp đó mà luôn chế nhạo chuyện cái khẩu trang. Một lần Trump đeo cái khẩu trang thì lên tweet đó là Ái quốc.(*). Khẩu trang không là giải pháp duy nhất, nhưng nó rẻ tiền và hiệu quả cao. Cớ gì Trump phản đối và còn chọc quê người đeo? Bạn có biết Trump vận dụng thường xuyên Đạo luật Sản xuất Thời chiến thường xuyên, kể cả để buộc hãng thịt phải mở cửa sau khi hàng loạt nhân viên bị virus không, và bạn có biết Trump vẫn nhất mực không dùng nó để sản xuất PPE không? Và nhiều nguồn tin cho rằng Trump dẹp bỏ cái chương trình liên bang phòng chống virus của cậu phò mã chỉ vì tin tức vào tháng Tư cho biết các bang Xanh bị nhiều hơn bang Đỏ không? (*)
Trong khi đó, Trump đi đưa những liệu pháp tào lao. Với hydroxychloroquine: đúng là ban đầu có một vài thử nghiệm có kết quả cái tốt cái xấu, nhưng khi thấy lợi bất cập hại, và rồi cả khi FDA thông báo cấm xài thì Trump vẫn nói về nó. Với disinfectant: căn cứ nào để Trump xúi chuyện đó, báo hại dân. Rồi cải chính là nói đùa. Tôi còn nhớ có coi TV hôm đó, bà Birx ngồi trên ghế sát vách tường bên phải. Trump nói nghiêm túc và nhìn vào bà. Với b.s. Immanuel: chắc bạn có nghe tới bà này, nói chuyện rừng rú, cũng xúi xài hydroxychloroquine, còn nói vaccine chế từ DNA của alien, rồi nói bệnh tật là tại quan hệ với người ngoài hành tinh. Thế mà cả Trump và Trump Jr đi share trên Twitter rồi Facebook, và cả triệu lượt xem, và cả chục ngàn lượt share.(*) Thế này thì có phải làm nhiễu thông tin thật bằng thông tin giả không? Rồi bao nhiêu lần Trump nói coronavirus là trò lừa, là Dân chủ thổi phồng?

Đổ thừa China thì ok, mắng chửi nó thì ok, nhưng không thể không làm gì cả hoặc không làm hết.  Bạn lái xe đường xấu thì bạn liệu mà lái, chứ đâu có chạy bừa rồi bảo tại đường. Phụ xe hay hành khách có xúi chạy nhanh chạy chậm là chuyện của họ, xe bạn có chuyện thì bạn chịu trách nhiệm chứ sao đổ lỗi cho họ nói nọ nói kia? Trump bảo sao Biden ngồi 47 năm không giải quyết được bao nhiêu như ổng làm trong 47 tháng. Ổng chỉ giỏi nói thôi. Biden ngồi thượng viện 36 năm, lá phiếu của ổng có giá trị 1/100 giữa các ông bà TNS khác. Biden ngồi ghế VP 8 năm, giúp cứu kinh tế Mỹ (*) So là so làm sao?

Mỹ rõ ràng là giàu nhất và giỏi nhất thế giới từ ngày bạn và tôi chưa biết Trump là ai. Hôm nay dưới thời Trump, hai điều đó vẫn CÒN đúng. Mỹ chiếm 4% dân số thế giới, nhưng số người chết vì Covid chiếm 20% tổng số tử vong trên thế giới. Vậy thì dân mấy nước Ý, nước Anh, Đức, Đan Mạch ... v.v.v nên cảm ơn chính phủ họ đi. Còn dân Mỹ không thấy điều này có gì sai thì hơi lạ.

Đây là một số bài có liên quan đến đại dịch mà tôi đã dịch:

https://www.nguoimygocviet2020.com/search?q=label%3Acoronavirus

Kinh tế: 

Bạn có thể trong số những người làm hi-tech hoặc một số việc từ nhà, hoặc bạn nghỉ ngơi một năm cũng ok. Có những người không có may mắn đó, họ phải làm việc và sống trên từng paycheck. Họ không muốn ngửa tay nhận thực phẩm nhà thờ hay tiền cứu trợ. Tiền $1,200 là tiền ngân sách tức là thuế dân, Quốc hội bỏ phiếu, Trump ký thành luật. Tiền gì của Trump mà dành in chữ ký mình vào mấy cái check đó, chuyện chưa từng có. Bạn có biết gần đây các thùng thực phẩm gửi đến các food banks còn có cả lá thư khuyên chuyện giữ vệ sinh và có chữ ký của … Trump. Việc đó khiến những người làm việc ở các food banks nổi giận, tại sao thì mời bạn tự suy đoán.(*)

Kinh tế vĩ mô thì thế này. Bạn nhìn lại đợt suy thoái 2008, chắc bạn biết rõ hơn tôi. Ai vực dậy? Đạo luật Hồi phục ký bởi Quốc hội vào những tháng cuối của Bush và Biden là người thực hiện theo chỉ định của Obama. Kinh tế tăng liên tục, cho đến thời Trump, gần như một đường thắng.(*) Trump ăn quả mà không nhớ kẻ trồng cây. Tôi biết thị trường địa ốc vẫn nóng, và thị trường chứng khoán vẫn tăng, nhưng bao nhiêu phần trăm dân Mỹ sở hữu nhà và sở hữu lượng chứng khoán đáng kể. Những người khôn ngoan giỏi dắn họ biết lo cho họ, khi lên khi xuống. Chính phủ tốt cần lo cho số bên dưới, đó là cái tôi muốn nói. Vả lại, ngay cả các tờ báo về tài chánh đầu tư mà bạn có đọc như Barron's, Forbes, Fortune đều có bài viết về sự tách rời (out of touch) giữa Wall St và Main St. Bao nhiêu công ty lớn nhỏ phá sản hay sa thải người và bao nhiêu người thất nghiệp, cái đó phản ảnh nền kinh tế nói chung (Main St). Thị trường chứng khoán chỉ phản ánh hoạt động của giới đầu tư (Wall St). Trump chỉ bận tâm đến nhóm thứ hai, và cố cho ảo giác về sự thịnh vượng của nhóm thứ nhất. Trong cuốn phim giả tưởng The Postman của Kevin Costner(*), tôi nhớ có cảnh một người hỏi thăm người postman về giá chứng khoán ở Wall St. Thật là mỉa mai cảnh đó diễn ra khi nước Mỹ đã tàn lụi nhiều năm sau một cuộc nội chiến giả tưởng. Tất nhiên nước Mỹ hôm nay không quá đen tối như chuyện phim. Nhưng thông điệp của trong thời gian ông có hộp báo mỗi ngày về virus, thường nói nhiều về kinh tế, về chứng khoán mà rất ít về virus, khi có thì lại tin kiểu như “hoax", “tốt đẹp", “có đủ xét nghiệm", “tuyệt vời",... và các cách trị liệu vớ vẩn như trên.

Tôi tin sẽ không lâu nữa, Wall St sẽ phản ánh thực tế của Main St. Chậm nhất là 2021, dù có Trump hay Biden lên cũng vậy.

Quan hệ quốc tế:

Chuyện Mỹ ép NATO góp thêm tiền thì đã có từ thời Obama. Trump chỉ trịch thượng làm ồn lên thôi. Có thể đúng là WHO không làm hết trách nhiệm, nhưng cắt quỹ của họ lúc này chỉ tội cho mấy nước nghèo cần đến họ. Mỹ từng cắm người vào cả CDC của Tàu, Trump rút về người trong CDC của Tàu. Bao nhiêu người Mỹ làm trong WHO, và cả mạng tình báo, đừng nói Mỹ ko biết gì. Nghe lại cái ghi âm của Trump với Woodward từ tháng 2 tháng 3 Trump đã biết nhưng cố che dấu, giờ thì nói sợ dân panic.  Vậy sao Trump cứ phóng đại chuyện đập phá đi kèm theo các cuộc biểu tình mà không sợ dân panic? Cái nào nên cái nào không? Còn những cuộc họp và love letter qua lại với Ủn thì chỉ làm trò cười cho nó thôi. Trong khi qua lại với Trump thì nó vẫn tiếp tục thử nghiệm tên lửa với hạt nhân đấy. Giờ ra sao rồi?

Nhiều người Việt mình mong Trump đánh Tàu cứu Việt. Đánh Tàu về kinh tế thì Obama có TPP, Trump xé cái rẹt. Tại sao bạn biết không? Chỉ tại Trump muốn xoá hết cái gì dính tới tên Obama. May mà còn cái “Pivot to Asia" cũng của Obama khởi xướng, nhưng Trump không thể không tiếp tục.

Cái trade deal thì hại Mỹ nhiều hơn hại Tàu. Trump còn nhờ Tập giúp mua đậu nành và nông phẩm để giúp Trump lấy phiếu của nông dân. Tập thừa biết là Trump cần gì, thế thì lấy gì mà deal. Bạn làm business thì biết rõ thế nào là deal. Rồi còn Tân cương, Hồng Kông cũng vậy, Trump chỉ muốn cho được cái trade deal đành chấp nhận bỏ hết những chuyện về nhân quyền.(*)

Giờ Trump kêu gọi chơi Tàu, lấy đâu ra đồng minh? (*) Mà cho dù có đồng minh, 

Rồi còn cái vụ Putin, Ukraine, và cả cái giải treo trên đầu lính Mỹ nữa.(*) Đừng nói những cái đó là tin giả. 

Bạn nghĩ tại sao Trump muốn lập nên Space Force? Đi đánh hành tinh khác? Lên cao núp để đánh Nga hay Tàu từ sao Hoả? Trump chỉ muốn làm chuyện những chuyện ồn ào, đầu voi đuôi chuột. Tựa như Trump muốn được khắc hình lên Mt Rushmore đấy thôi.

Bất ổn xã hội:

Đây là một đề tài lớn, mà tôi có đủ lý lẽ để đổ lỗi cho Trump. Nhưng thôi bạn không nhắc đến nên tôi cũng không đào sâu.

Lời kết:

Có lẽ vậy tạm đủ để trả lời bạn.  bao nhiêu chuyện tồi tệ khác của chính phủ này mà khó có thể gói gọn trong một bài, nhưng nếu bạn muốn tôi có thể đơn cử tiếp. Những chỗ có dấu * là tôi đã có bài dịch sẵn ra tiếng Việt, trên đó có link đến bài nguyên bản tiếng Anh để bạn tham khảo hoặc kiểm chứng. (Vì tôi viết dài quá 800 ký tự nên FB không cho tôi đăng, tôi đành đăng trên blog vậy. Cái tiện là tôi có thể gắn link vào những chỗ có dấu * khi có thời gian.) Không phải tất cả các hãng tin đều nói sai, họ có uy tín cả trăm năm trong nghề báo, chỉ có điều hễ họ nói động đến Trump thì bị gọi là Fake News thôi.

Tôi không tham vọng thuyết phục bạn thay đổi lá phiếu. Tôi chỉ bảo vệ sự thật. 

Cảm ơn bạn đã đọc hết.